Terapia zajęciowa

 

Terapia zajęciowa to forma rehabilitacji, która pomaga pacjentom w rozwijaniu umiejętności niezbędnych do codziennego funkcjonowania. Poprzez różnorodne aktywności, takie jak zajęcia manualne, artystyczne czy ruchowe, wspiera zarówno rozwój fizyczny, jak i psychiczny.

Dla dzieci terapia zajęciowa często przybiera formę ukierunkowanej zabawy, która stymuluje ich rozwój sensoryczny, motoryczny oraz poznawczy. Dzięki temu dzieci uczą się poprzez zabawę, co sprawia, że chętnie uczestniczą w zajęciach i osiągają lepsze efekty terapeutyczne.

Z kolei terapia zajęciowa dla dorosłych skupia się na przywracaniu utraconych funkcji oraz poprawie jakości życia. Aktywności są dostosowane do potrzeb i możliwości pacjentów, co pozwala na integrację z otoczeniem oraz samodzielne radzenie sobie w codziennych sytuacjach.

Historia Terapii Zajęciowej

Historia terapii zajęciowej sięga czasów starożytnych, gdzie różne formy aktywności były stosowane jako metody terapeutyczne. Soranus z Efezu, starożytny lekarz, stosował różne formy terapii, w tym śpiew, w leczeniu pacjentów z zaburzeniami psychicznymi. Galen i Hipokrates również dostrzegali wartość aktywności fizycznej w procesie leczenia, propagując jazdę konną i inne formy ruchu jako środki terapeutyczne.

W okresie republiki rzymskiej wprowadzono prawo dwunastu tablic, które nakładało obowiązek opieki nad osobami cierpiącymi na różne zaburzenia psychiczne. W epoce oświecenia Filip Pinel wprowadził bardziej humanitarne podejście do leczenia osób z zaburzeniami, kładąc nacisk na metody inne niż medyczne.

Współczesna terapia zajęciowa, jaką znamy dzisiaj, zaczęła się rozwijać po I wojnie światowej w Anglii, kiedy to Herman Simon wprowadził termin "terapia zajęciowa". W 1939 roku w USA powstał pierwszy ośrodek terapii zajęciowej, który stosował metodę wszechstronnej mobilizacji. Od początku XX wieku terapia zajęciowa znalazła swoje miejsce w lecznictwie psychiatrycznym oraz w domach opieki, a w Polsce dynamiczny rozwój tej formy rehabilitacji nastąpił w latach 90. XX wieku.

Niektóre zadania terapii zajęciowej:

• Umiejętność zagospodarowania czasu wolnego poprzez naukę różnych czynności manualnych i rozwijanie zainteresowań
• Rozumienie zmian w zdrowiu, poprzez stosowanie odpowiednich metod terapeutycznych.
• Nawiązywanie kontaktów i utrzymywanie pozytywnych relacji z innymi osobami.
• Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za wykonywaną pracę, podjęte decyzje, uwrażliwianie na potrzeby innych.
• Rozwijanie samodzielności - wsparcie dla osób z czasowymi lub trwałymi problemami zdrowotnymi
• Dawanie możliwość realizacji własnego potencjału, zakładając, że każdy dąży do samorealizacji.

Rodzaje terapii zajęciowej

Arteterapia to forma terapii, w której główną metodą jest sztuka. Uczestnicy mają możliwość wyrażenia swoich uczuć, emocji i marzeń poprzez tworzenie własnych dzieł sztuki. Kluczowy jest sam proces tworzenia, a nie poziom talentu artystycznego. Metody arteterapii obejmują m.in.: rysunek, malarstwo, grafikę, rzeźbę, sztuki użytkowe, muzykoterapię, biblioterapię, filmoterapię, teatroterapię oraz choreoterapię.

Ergoterapia skupia się na wykorzystaniu różnych form pracy, które pomagają w kształtowaniu określonych umiejętności i sprawności. Uczestnicy uczą się wykonywać codzienne czynności, takie jak przygotowywanie posiłków, prace ogrodnicze, czy drobne naprawy. Ergoterapia wspiera również umiejętności niezbędne do funkcjonowania poza placówką. Metody ergoterapii to m.in.: dziewiarstwo, hafciarstwo, tkactwo, krawiectwo, metaloplastyka, stolarstwo, ogrodnictwo, garncarstwo, ceramika, trening gospodarstwa domowego, kulinarny i porządkowy.

Socjoterapia polega na wykorzystaniu interakcji społecznych i pozytywnego wpływu grupy w celu nauczenia uczestników zasad funkcjonowania w społeczeństwie. Celem jest podniesienie poczucia własnej wartości, zbudowanie autonomii i nauczenie pełnienia ról społecznych. Metody socjoterapii obejmują m.in.: ludoterapię, terapię ruchem, trening umiejętności społecznych, rekreację, trening samoobsługi, trening interpersonalny oraz trening ekonomiczny.